القاعده (AQ) را اسامه بن لادن در 1988 به کمک عرب‌هایی که در افغانستان علیه نیروهای نظامی اشغالگر شوری سابق می‌جنگیدند، تشکیل داد. AQ در پی مقابله با نفوذ غرب در جهان اسلام، سرنگون کردن دولت‌های «کافر» کشورهای مسلمان، و ایجاد خلافت اسلامی سراسری بر اساس برداشت خود از قانون شریعت، که آن را کانون نظم نوین بین‌المللی می‌داند، است. این اهداف از 1996 که دستور نبرد با ایالات متحده صادر شد، اساساً تغییری نکرده است. AQ ده‌ها تن از عوامل سطوح میانی و ارشد خود را در نبردهای ضدتروریستی از دست داده است ولی به استخدام، برنامه‌ریزی، ایجاد انگیزه و اجرای حملات ادامه می‌دهد. AQ با سازمان‌هایی در خاورمیانه، آفریقا و آسیا متحد شده است و قدرت فعلی آن ناشی از همکاری با این متحدان است.
AQ مسئول بسیاری از حملات گسترده کشتار جمعی است. AQ در 1992 دست به سه بمب‌گذاری علیه نیروهای آمریکایی در عدن، یمن، زد و مسئولیت ساقط کردن بالگرد آمریکایی و کشتن سربازان آمریکایی در سومالی، در 1993، را بر عهده گرفت. AQ همچنین مجری بمب‌گذاری آگوست 1998 در سفارتخانه‌های ایالات متحده در نایروبی و دارالسلام بود که 224 کشته و بیش از 5,000 مجروح بر جای گذاشت. در اکتبر 2000، القاعده دست به حمله انتحاری در USS Cole در بندر عدن زد. در جریان این حمله که با قایق حامل مواد منفجره انجام گرفت، 17 ملوان آمریکایی کشته و بیش از 30 تن مجروح شدند. در 11 سپتامبر 2001، 19 تن از اعضای القاعده چهار جت تجاری ایالات متحده را ربودند و منهدم کردند. دو فروند از آنها با برخورد به ساختمان مرکز تجارت جهانی در شهر نیویورک، یک فروند با برخورد به ساختمان پنتاگون و یکی نیز با سقوط در صحرای شنکسویل پنسیلوانیا منهدم شدند. حملات 9/11 حدود 3,000 کشته بر جای گذاشت.
در 8 اکتبر 1999، وزارت امور خارجه ایالات متحده، طبق بخش 219 از «قانون مهاجرت و تابعیت» (اصلاح‌شده)، AQ را سازمانی تروریستی خارجی اعلام کرد. در 23 سپتامبر 2001، نام AQ در پیوست دستور اجرایی 13224 گنجانده شد. در نتیجه این نامگذاری، AQ مشمول تحریم‌هایی شد. مثلاً، همه دارایی‌ها و منافع متعلق به AQ در حوزه قضایی ایالات متحده توقیف شدند و اتباع ایالات متحده به‌طور‌کلی از هر نوع معامله با AQ منع شدند. ضمناً، ارائه آگاهانه، یا اقدام یا همدستی برای ارائه کمک یا منابع مادی به AQ جرم محسوب می‌شود.
